Masalah keciciran murid, sebenarnya telah berlaku sejak sistem pendidikan wujud di negara ini. Sehubungan itu, ia bukannya isu yang baru di negara kita. Namun, masalah itu tidak harus dibiarkan melarat tanpa kawalan kerana ia boleh menjejaskan banyak usaha yang sedang dirancang oleh kerajaan, khususnya hasrat negara untuk mencapai status negara maju.
Perdana Menteri Malaysia, Datuk Seri Najib Tun Razak, ketika masih memegang jawatan sebagai Timbalan Perdana Menteri pada 30 April 2008, telah mendedahkan bahawa lebih daripada 83,000 murid sekolah rendah dan menengah di seluruh negara telah tercicir daripada sistem persekolahan negara.
Berdasarkan statistik Jabatan Pelajaran Sarawak pula, sejumlah kira-kira 3,474 orang murid telah tercicir daripada sistem pendidikan formal di negeri ini iaitu berdasarkan statistik yang dikumpulkan sehingga 31 Julai 2008.
Berdasarkan kajian Jabatan Pelajaran Sarawak, terdapat banyak faktor yang menyebabkan berlakunya keciciran murid di negeri ini. Antara faktor utama ialah murid tidak berminat ke sekolah, murid diberhentikan atau memohon untuk diberhentikan, murid tidak dapat dikesan, berdepan dengan masalah kesihatan, masalah keluarga dan mahu bekerja. Faktor kemiskinan pula dikenal pasti bukan antara penyebab utama yang membawa kepada keciciran seperti yang sering diperkatakan ramai pihak.
Walau apapun pandangan serta kritikan yang dilemparkan, kerajaan khususnya Kementerian Pelajaran melalui Jabatan Pelajaran Negeri, sebenarnya amat prihatin dengan masalah keciciran di kalangan murid.
Bagi menangani masalah keciciran murid, banyak program telah dirangka khusus oleh Jabatan Pelajaran Sarawak di negeri ini. Ketika ini, sebuah program yang dikenali sebagai “Program Khidmat Bantu” giat dilaksanakan.
1. Bantuan Asrama
2. Bekalan Jaket Keselamatan
3. Skim Bantuan Tuisyen (SBT)
4. Rancangan Makanan Skim Bantuan Tuisyen (RMSBT)
5. Rancangan Makanan Tambahan (RMT)
6. Program Susu Sekolah (PSS)
7. Kumpulan Wang Amanah Pelajar Miskin (KWAPM)
8. Biasiswa Kecil Persekutuan (BKP)
9. Biasiswa Kelas Persediaan Universiti (BKPU)
10. Skim Pinjaman Buku Teks (SPBT)
11. Pakaian Seragam Unit Beruniform
12. Skim Pakaian Seragam Yayasan Sarawak
13. Guru Bimbingan dan Kaunseling Sepenuh Masa
Pada tahun 2008, sejumlah 490 buah sekolah rendah dengan seramai kira-kira 43,572 orang murid telah mendapat manfaat daripada kemudahan asrama di seluruh Sarawak. Ia membabitkan peruntukan berjumlah kira-kira RM116.4 juta.
Jumlah peruntukan itu adalah termasuk bantuan makanan bermasak asrama bagi setiap penghuni asrama untuk 250 hari persekolahan. Pertambahan bantuan makanan bermasak selama 20 hari lagi untuk penghuni asrama yang menghadiri peperiksaan pada tahun berkenaan.
Apakah yang melayakkan seseorang murid itu mendapat kemudahan ini? Sebenarnya, ibu bapa atau penjaga murid yang bekerja di kawasan yang berjauhan dari tempat anak-anak mereka bersekolah akan diberikan keutamaan.
Bantuan asrama ini juga disediakan untuk membantu keluarga murid yang sering berpindah-randah, khususnya di kalangan masyarakat Penan di Sarawak. Murid-murid daripada keluarga berkenaan akan diberikan keutamaan mendapatkan bantuan asrama untuk memudahkan mereka mengikuti arus pendidikan perdana negara.
Dalam situasi di Sarawak, masih ramai di kalangan murid yang terpaksa merempuh rintangan ketika dalam perjalanan berulang-alik ke sekolah. Misalnya, berjalan merintangi semak-samun, hutan belukar, jeram atau riam, sungai yang mengalir deras dan banyak lagi yang tidak dapat disenaraikan satu persatu. Sehubungan itu, kemudahan asrama yang disediakan oleh kerajaan di sekolah-sekolah yang memerlukannya telah banyak membantu meringankan beban masalah murid-murid ini.
Bekalan Jaket Keselamatan
Keselamatan murid ketika berulang-alik dari rumah ke sekolah tidak boleh dipandang ringan, khususnya di Sarawak. Pada ketika ini, terdapat banyak sekolah yang masih menggunakan pengangkutan air sebagai medium perhubungan yang utama disebabkan faktor fizikal persekitaran.
Pada tahun lalu, sejumlah 536 buah sekolah telah mendapat manfaat daripada bekalan jaket keselamatan yang diagihkan oleh Jabatan Pelajaran Sarawak. Ia membabitkan pengagihan berjumlah kira-kira 22,419 buah jaket keselamatan iaitu berdasarkan permohonan yang diterima dari Pejabat Pelajaran Gabungan (PPG) dan Pejabat Pelajaran Daerah (PPD) masing-masing di seluruh negeri.
PPD Marudi melibatkan bilangan sekolah terbanyak iaitu 63 buah sekolah kerana kebanyakan sekolah di daerah itu hanya dapat dihubungkan dengan jaringan pengangkutan air. Kemudahan jaket keselamatan ini telah membantu ibu bapa serta murid itu sendiri yang sering berulang-alik menggunakan pengangkutan air untuk ke sekolah.
Skim Bantuan Tuisyen (SBT)
Skim Bantuan Tuisyen (SBT) disediakan oleh Jabatan Pelajaran untuk murid-murid yang menunjukkan tanda-tanda lemah dan memerlukan bimbingan tambahan dalam mana-mana bahagian, subtopik atau topik dalam matapelajaran Bahasa Melayu, Bahasa Inggeris, Matematik dan Sains di dalam bilik darjah.
Kemudahan ini adalah untuk murid di Tahun 4, 5 dan 6 di sekolah kerajaan atau sekolah rendah bantuan kerajaan. Walau bagaimanapun, ia hanya dapat dinikmati oleh murid warganegara daripada keluarga berpendapatan RM585.00 ke bawah.
Rancangan Makanan Skim Bantuan Tuisyen (RMSBT)
Sehubungan itu, Jabatan Pelajaran telah memperkenal Rancangan Makanan Skim Bantuan Tuisyen (RMSBT) untuk murid yang layak serta menghadiri SBT di sekolah.
Rancangan Makanan Tambahan (RMT)
Murid yang menunjukkan tanda-tanda salah pemakanan iaitu mereka yang dipilih oleh Pasukan Perkhidmatan Kesihatan Sekolah atau guru darjah dan diselaraskan oleh Jawatankuasa Khas di peringkat sekolah, adalah layak untuk mendapat manfaat daripada Rancangan Makanan Tambahan (RMT). Begitu juga dengan murid yang rumahnya jauh dari sekolah yang telah dipilih oleh guru darjah dan diselaraskan oleh Jawatankuasa Khas di peringkat sekolah.
Kebiasaannya, senarai murid yang layak adalah berdasarkan Sistem Maklumat Murid (SMM) yang dilengkapkan di peringkat sekolah.
Setiap murid yang layak akan diberikan peruntukan berjumlah RM389.50 seorang iaitu mengikut pengiraan (RM2.05 X 190 hari). Semua menu makanan yang disediakan di bawah program ini adalah ditetapkan oleh Kementerian Pelajaran Malaysia. Pelaksanaannya pula adalah sebelum waktu pengajaran dan pembelajaran (P&P) dimulakan pada setiap hari.
Pada tahun lepas, sejumlah 922 buah sekolah dengan 78,856 orang murid yang layak telah mendapat manfaat daripada program RMT di Sarawak. Ia membabitkan peruntukan berjumlah kira-kira RM30.71 juta.
Program Susu Sekolah (PSS)
Secara amnya, murid yang layak menikmati PSS adalah murid yang sama dalam program RMT seperti yang telah dinyatakan di atas. Kelayakannya juga adalah sama iaitu murid yang menunjukkan tanda-tanda salah pemakanan iaitu mereka yang dipilih oleh Pasukan Perkhidmatan Kesihatan Sekolah atau guru darjah dan diselaraskan oleh Jawatankuasa Khas di peringkat sekolah.
Kumpulan Wang Amanah Pelajar Miskin (KWAPM)
Murid sekolah rendah Tahun 1 hingga Tahun 6, murid Tingkatan 1 di sekolah menengah dan semua murid dari etnik Penan adalah keutamaan yang melayakkan mereka menerima bantuan KWAPM.
Bantuan KWAPM melibatkan dua jenis bantuan; Bantuan Persekolahan dan Bantuan Am. Kadar Bantuan Persekolahan bagi murid sekolah rendah ialah RM200.00 seorang manakala Bantuan Am berjumlah RM50.00 X 5 bulan (Fasa 1 dan 2). Bagi murid sekolah menengah pula, kadar Bantuan Persekolahan yang disediakan ialah RM300.00 seorang manakala kadar Bantuan Am adalah RM60.00 X 5 bulan (Fasa 1) dan RM50.00 X 5 bulan (Fasa 2).
Seramai 106,964 orang murid dari sejumlah 1,261 buah sekolah di seluruh negeri ini telah menerima manfaat daripada bantuan KWAPM pada tahun 2008. Ia membabitkan peruntukan berjumlah kira-kira RM59.72 juta.
Biasiswa Kecil Persekutuan (BKP) dan Biasiswa Kelas Persediaan Universiti (BKPU)
Murid-murid warganegara di sekolah menengah di bawah Kementerian Pelajaran Malaysia, serta datang dari keluarga berpendapatan bulanan RM1,000 atau kurang adalah layak untuk dipertimbangkan untuk menerima BKP dan BKPU.
Walau bagaimanapun, mereka hendaklah menunjukkan prestasi akademik yang baik serta aktif dalam bidang kokurikulum di sekolah masing-masing. Kadar pemberiannya kepada setiap murid yang layak adalah berdasarkan jadual di bawah.
Kadar Pemberian BKP II dan III
Tingkatan Tempoh Kadar
1 hingga 4 12 bulan RM840.00 (RM70.00 X 12 bulan)
5 11 bulan RM770.00 (RM70.00 X 11 bulan)
Kadar Pemberian BKPU
Tingkatan Aliran Tempoh Kadar
6 Rendah Sastera 7 bulan RM630.00 (RM90.00 X 7 bulan)
Sains 7 bulan RM770.00 (RM110.00 X 7 bulan)
6 Atas Sastera 11 bulan RM990.00 (RM90.00 X 11 bulan)
Sains 11 bulan RM1,210.00 (RM110.00 X 11 bulan)
Bantuan itu telah membantu murid daripada keluarga yang kurang berkemampuan serta menunjukkan prestasi akademik serta kokurikulum yang baik untuk meneruskan pendidikan mereka ke tahap tertinggi tanpa perlu banyak memikirkan masalah kewangan.
Skim Pinjaman Buku Teks (SPBT)
Namun, berkuatkuasa mulai 1 Januari 2008, semua murid warganegara Malaysia tanpa mengira pendapatan isi rumah dan bilangan anak di semua Sekolah Kerajaan, Sekolah Bantuan Kerajaan dan Sekolah Menengah Agama adalah layak untuk menerima bantuan buku teks. Ia berikutan Surat Pekeliling Ikhtisas Bil.11/2007 yang mengandungi pindaan syarat kelayakan meminjam buku teks di bawah Skim Pinjaman Buku Teks (SPBT).
Sebelum pindaan itu, beberapa perkara diambil kira seperti jumlah pendapatan keluarga serta bilangan anak yang masih bersekolah untuk melayakkan seseorang murid itu menikmati kemudahan SPBT.Namun, setelah mengambil pertimbangan serta saranan pelbagai pihak, dasar kelayakan itu telah dihapuskan oleh kerajaan.
Pakaian Seragam Unit Beruniform
Bagi melayakkan seseorang murid menerima manfaat bantuan pakaian seragam, ibu bapa atau penjaganya hendaklah berpendapatan kurang dari RM1,000 sebulan serta merupakan warganegara.
Murid yang layak ialah mereka yang berada dalam Tahun 4 hingga Tahun 6 di sekolah rendah, manakala murid kelas Peralihan hingga Tingkatan 5 di sekolah menengah.
Kadar bantuan pakaian seragam itu tidak melebihi RM100.00 seorang dan adalah terhad untuk penyertaan dalam satu pasukan unit beruniform sahaja.
Pada tahun lalu, seramai 218,863 murid yang layak telah menerima manfaat daripada bantuan itu dengan jumlah peruntukan kira-kira RM20.92 juta. Daripada bilangan tersebut, seramai 117,033 orang adalah murid sekolah menengah.
Skim Pakaian Seragam Yayasan Sarawak
Penampilan murid ketika menghadiri sesi persekolahan formal amat penting dan boleh mempengaruhi motivasi serta keselesaan mereka. Berikutan itu, kerajaan negeri melalui Yayasan Sarawak telah bekerjasama dengan Jabatan Pelajaran untuk menyediakan bantuan pakaian seragam sekolah kepada murid-murid yang layak.
Bantuan pakaian Yayasan Sarawak diberi kepada murid Tahun 1 bagi sekolah rendah dan Tingkatan 1 bagi sekolah menengah. Keutamaan adalah untuk murid yang datang dari keluarga berpendapatan bulanan RM400.00 atau kurang.
Walau bagaimanapun, jika murid itu datang dari kumpulan etnik Penan, mereka akan diberi bantuan sekali setiap tahun sepanjang mereka bersekolah. Semua murid cacat yang belajar di sekolah khas juga akan diberi bantuan pakaian setiap tahun.
Kerajaan juga prihatin dengan kesukaran yang dihadapi oleh murid di kawasan pedalaman yang tidak dapat dihubungi dengan pengangkutan awam, sama ada jalan raya atau jalan sungai. Sehubungan itu, semua murid yang datang dari kawasan berkenaan telah diberi bantuan pakaian Yayasan Sarawak.
Seramai kira-kira 33,031 orang murid di Sarawak telah menerima bantuan berkenaan pada tahun lalu. Sejumlah 18,020 orang daripadanya adalah murid sekolah rendah.
Guru Bimbingan dan Kaunseling Sepenuh Masa
Bagi menangani pelbagai masalah murid dalam pelajaran, keluarga dan peribadi mereka dengan lebih berkesan, Jabatan Pelajaran kini dalam usaha meningkatkan bilangan penempatan Guru Bimbingan dan Kaunseling sepenuh masa di sekolah menengah dan sekolah rendah.
Ketika ini jabatan mensasarkan seorang Guru Bimbingan dan Kaunseling bagi setiap 500 orang murid. Pada tahun lalu, sejumlah 177 buah sekolah di Sarawak telah mempunyai Guru Kaunseling dengan sejumlah 436 orang Guru Kaunseling telah ditempatkan. Sementara itu, sejumlah 206 buah sekolah mempunyai Guru Bimbingan dengan sejumlah 262 pengisian Guru Bimbingan.
Kesimpulan
Secara tidak langsung, ia telah membantu merapatkan jurang pencapaian serta akses murid di kawasan luar bandar dengan bandar dalam meniti arus perdana pendidikan negara.